هر آنچه که باید درباره کشور ترکیه بدانید!
ترکیه، یکی از کشورهای بزرگ و مهم در منطقه خاورمیانه و جنوب شرقی اروپا است. با جمعیت بالغ بر ۸۴ میلیون نفر، ترکیه دارای تنوع فرهنگی، تاریخی و طبیعی بینظیری است که از آن به عنوان یک مقصد گردشگری محبوب و پرطرفدار بهرهبرداری میشود. در این مقاله از مجله گردشگری ناب تریپ، ما به بررسی مختصری از جاذبههای گردشگری، تاریخچه، فرهنگ و اقتصاد ترکیه خواهیم پرداخت.
تاریخچه ترکیه
تاریخ ترکیه به قدمتهای بسیاری بازمیگردد، شامل امپراطوریهای بزرگی مانند امپراطوریهای هیتی، اورارتو، سلجوقیان و عثمانی است. در سدهٔ ۲۰، ترکیه توسط مصطفی کمال اتاتورک به عنوان جمهوری ترکیه تأسیس شد و در طول دوران پسااتاتورک، تبدیل به یک کشور مدرن و صنعتی شد. ترکیه امروزه عضو سازمان ملل متحد، ناتو و گروه بیست است و در صدد تقویت نقش خود در سطح جهانی و منطقهای است.
آشنایی با کشور ترکیه
جمهوری ترکیه با نام رسمی، یک کشور قرارگرفته در منطقهای که میان قارههای اروپا و آسیا واقع شده است، ترکیه به انگلیسی “Turkey” نامیده میشود. حدود کشور ترکیه از سمت شمال به کشور بلغارستان و دریای سیاه، از سمت شمال شرق به گرجستان، از سمت شرق به ارمنستان، جمهوری آذربایجان و ایران، از سمت جنوب به عراق، سوریه و دریای مدیترانه و از سمت غرب به دریای اژه و یونان محدود میشود. ترکیه از دو بخش اروپایی و آسیایی تشکیل شده است و توسط تنگههای بسفر و داردانل و دریای مرمره از قاره اروپا جدا میشود. جغرافیای این کشور به صورت کوهستانی است و بخش عمده آن را فلاتها و کوهستانهای متعددی نظیر توروس و آرارات تشکیل میدهد.
جمعیت مردم ترکیه
تخمین جمعیت کشور ترکیه در سال ۲۰۲۳ حدود ۸۴ میلیون نفر است. از این تعداد، تقریباً ۷۵ تا ۸۵ درصد جمعیت اعضای مذهب سنی هستند، در حالی که ۱۵ تا ۲۵ درصد آنها از اعضای مذهب علوی تشکیل شدهاند. حکومت ترکیه به صورت لائیک عمل میکند، اما بسیاری از مردم به دین اسلام پایبند هستند و عید فطر و عید قربان در این کشور به عنوان تعطیلات رسمی جشن گرفته میشوند. درباره ترکیب قومیتی جمعیت ترکیه، تقریباً ۷۰٪ تا ۷۵٪ جمعیت ترک هستند، ۱۸٪ جمعیت را کُردها تشکیل میدهند و بقیه درصدی کوچکتر را اعضای اقوام دیگر تشکیل میدهند.
پایتخت کشور ترکیه کجاست؟
مرکز و پایتخت کشور ترکیه آنکارا است. این شهر، که دومین شهر بزرگ کشور پس از استانبول است، در قلب کشور و در منطقه ارتفاعات آناتولی واقع شده است. با جمعیتی بیش از ۵ میلیون نفر، آنکارا از لحاظ اقتصادی، فرهنگی و اداری بسیار حائز اهمیت است. آب و هوای آنکارا سرد و قارهای بوده و زمستانهای سرد و تابستانهای گرم و خشک دارد.
آنکارا در سال ۱۹۲۳ به عنوان پایتخت جمهوری ترکیه تأسیس شد. در زمان حکومت عثمانی، آنکارا یکی از شهرهای دورافتاده بود، اما با تأسیس جمهوری ترکیه، به عنوان پایتخت انتخاب شد.
آنکارا یکی از شهرهای صنعتی و بازرگانی مهم است. این شهر دارای بازارهای بزرگی است و محل تولید خودروها، مواد غذایی، پوشاک و صنایع دستی است. همچنین، آنکارا مرکزی برای بانکها، شرکتهای بزرگ و سازمانهای دولتی است.
جاذبههای گردشگری آنکارا شامل قلعه آنکارا، موزه حفاظت حیوانات آنکارا، موزه حفاظت تاریخی آنکارا، باغ شهر و پارکهای گوناگون است. همچنین، آنکارا دارای فرودگاه بینالمللی است که به شهرهای دیگر ترکیه و جهان متصل میشود.
زبان مردم ترکیه
زبان مردم ترکیه زبان اصلی و رسمی آن ترکی (استانبولی) است که از حروف الفبای لاتین استفاده میکند. همچنین، زبانهای عربی، کردی (با استفاده از برخی کلمات ترکی) و گویشهای اقلیت قومی به صورت غیررسمی توسط مردم ترکیه استفاده میشوند. در گذشته، زبان ترکی با خط عربی (عثمانی) نوشته میشد، اما از زمان تشکیل جمهوری ترکیه توسط آتاترک در سال ۱۳۰۲ هجری شمسی (۱۹۲۳)، زبان نوشتاری مردم ترکیه با استفاده از حروف الفبای لاتین نوشته میشود.
موقعیت جغرافیایی ترکیه
ترکیه یک کشور واقع در آسیای غربی و اروپای شرقی است و به مساحتی بالغ بر ۷۸۰،۰۰۰ کیلومتر مربع در جنوب شرقی قاره اروپا و جنوب غربی قاره آسیا امتداد مییابد.
همسایگان ترکیه شامل کشورهای جورجیا، روسیه و دریای سیاه در شمال، ارمنستان در شمال شرقی، ایران در شرق، عراق در جنوب شرقی، سوریه در جنوب و دریای مدیترانه در غرب است. همچنین، ترکیه در مرز با اروپا قرار دارد.
پول رایج کشور ترکیه
واحد پول رسمی کشور ترکیه “لیر ترکی” (Turkish Lira) است. کد ارز ترکیه برابر با TRY است. در زمان پاسخدهی من، نرخ تبادل رسمی لیر ترکیه به دلار آمریکا (USD) حدوداً ۱ USD = 10.50 TRY است.
باید توجه داشته باشید که نرخ تبادل ارز ممکن است به تغییر بستگی داشته باشد و میتواند در طول زمان تغییر کند. پیشنهاد میشود قبل از سفر یا انجام معاملات مالی، نرخ تبادل رسمی را در منابع معتبر یا با بانکها و صرافیهای محلی بررسی کنید تا اطلاعات بهروز را دریافت کنید.
شهرهای مهم ترکیه
۱. استانبول: به عنوان شهری با تاریخ و فرهنگ بسیار غنی و جاذبههای گردشگری فراوان، استانبول یکی از شهرهای پرجمعیت و مهم ترکیه است. با مسجد ایا صوفیه، مسجد آبی، کاخ توپکاپی و بسیاری از جاذبههای دیگر، استانبول یک مقصد محبوب برای گردشگران است.
۲. آنکارا: به عنوان پایتخت ترکیه، آنکارا یکی از شهرهای مهم و مرکزی کشور است. همچنین، با موزهها، پارکها و مجموعههای فرهنگی متنوع، آنکارا جاذبههای گردشگری خود را دارد.
۳. ازمیر: ازمیر یک شهر بزرگ و دریایی در غرب ترکیه است. با سواحل زیبا، بازارها، مساجد و قلعههای تاریخی، ازمیر جاذبههای گردشگری منحصر به فردی دارد.
۴. بورسا: واقع در شمال غرب ترکیه، بورسا یکی از شهرهای تاریخی و فرهنگی کشور است. با مساجد، برجها، حمامهای عثمانی و باغهای زیبا، بورسا یک مقصد محبوب برای گردشگران است.
۵. آدانا: شهری با تاریخ عمرانی قدیمی و باستانی در غرب ترکیه است. با پل رومی، تئاتر آدریان، معابد و بازارهای تاریخی، آدانا جاذبههای فراوانی برای بازدیدکنندگان دارد.
۶. غازی عینتاب: یکی از شهرهای تاریخی و زیبای شرق ترکیه است. با بناهای تاریخی، بازارهای سنتی و آبشارهای طبیعی، غازیعینتاب مقصدی برای علاقهمندان به تاریخ و طبیعت است.
۷. آنتالیا: با سواحل خلاب دریای مدیترانه، روستاهای قدیمی، آثار باستانی و هتل های لوکس، آنتالیا یکی از محبوبترین مقاصد گردشگری در ترکیه است.
۸. قونیه: شهری با معماری زیبا و مزار مولانا، قونیه به عنوان یکی از نگینهای فرهنگی ترکیه شناخته میشود. با تعداد زیادی مسجد، موزهها و بازارهای سنتی، قونیه جاذبههای فرهنگی و تاریخی بسیاری را در اختیار گردشگران قرار میدهد.
۹. قیصریه: قیصریه یا کایسری یکی از شهرهای تاریخی ترکیه است و در منطقهٔ آناتولی واقع شده است. با بقایای تئاتر رومی و سایر آثار باستانی، قیصریه جاذبههای گردشگری منحصر به فردی دارد.
این شهرها تنها بخشی از شهرهای مهم ترکیه هستند و ترکیه بسیاری از شهرهای دیگری نیز دارد که هر یک با جاذبهها و ویژگیهای خاص خودشان مورد توجه قرار میگیرند.
آب و هوای ترکیه
آب و هوای ترکیه به دلیل موقعیت جغرافیایی چندگانهاش، متنوع است. در این کشور، میتوان مناطق مختلفی با آب و هوای متفاوت را مشاهده کرد.
در شمال ترکیه، بهطور کلی آب و هوای مرطوب و معتدل در اکثر فصول سال حاکم است. تابستانها معتدل و خنک بوده و زمستانها نیز مرطوب و سرد هستند. در این مناطق بارش بسیاری در سال وجود دارد و کوهستانها و مناطق ساحلی در این مناطق بیشترین بارش را دریافت میکنند.
در مناطق آناتولی (شرق ترکیه)، آب و هوا بسیار متنوع است. در برخی مناطق این منطقه، تابستانها خشک و گرم هستند و زمستانها سرد و برفی. در بخشهای دیگر، آب و هوا خشک و بارانی است و تابستانها بسیار گرم و زمستانها معتدل هستند.
مناطق ساحلی در جنوب ترکیه، به عنوان سواحل مدیترانه شناخته میشوند و آب و هوای مدیترانهای دارند. تابستانها گرم و خشک و زمستانها معتدل و بارانی است. در این مناطق، تعداد روزهای آفتابی بسیار زیاد است.
در آنتالیا و مناطق دیگری که در خاورمیانه واقع شدهاند، آب و هوای بیابانی و خشک حاکم است. تابستانها بسیار گرم و خشک است و بارش بسیار کمی وجود دارد.
به طور کلی، ترکیه دارای آب و هوای متنوعی است که بسته به منطقه و فصل سال، میتواند متفاوت باشد. این ویژگیها باعث شده تا ترکیه یک مقصد گردشگری محبوب برای مسافران با علاقه به تجربه آب و هوای مختلف باشد.
فرهنگ کشور ترکیه
تمرکز بر موقعیت جغرافیایی ترکیه و همجواری با کشورهای اروپایی و حضور گسترده توریستها و مسافران در ترکیه، تأثیر مهمی روی فرهنگ مردم این کشور داشته است. به طور کلی، مردم ترکیه بسیار خانوادهدوست، مهربان و خونگرم هستند. همچنین، مرد در خانواده به عنوان رئیس و تعیینکننده نقش دارد و زن پس از ازدواج بر اساس قانون، نام خانوادگی شوهر خود را به خود میگیرد.
مهم بودن این مسئله است که در کشور ترکیه، داشتن چند همسر غیرقانونی است و ازدواجها باید به صورت رسمی در ادارات مربوطه ثبت شوند. ازدواج مذهبی به تنهایی (بدون ثبت قانونی) نیز غیرقانونی است. همچنین، روش معمول خواستگاری در ترکیه این است که پسر و دختر برای ازدواج به توافق میرسند و سپس خانوادهها با یکدیگر آشنا میشوند و درباره مراسم و تصمیمگیریهای مهم صحبت میکنند.
همچنین، مراسم ازدواج در ترکیه همراه با آداب و رسوم و عقاید خاصی برگزار میشود. به عنوان مثال، زمانی که یک دختر ازدواج میکند، تمام دوستان و آشنایان نام خود را درون کفش عروس مینویسند و در پایان مراسم، اگر نامی از داخل کفش پاک شود، به این معنی است که او به زودی ازدواج خواهد کرد.
در شهرهای ترکیه، تقریباً هیچ محلهای بدون قهوهخانههای متعددی وجود ندارد. مردان ترک ساعتها در کافهها و قهوهخانههای سنتی با دوستانشان نشسته و گپ میزنند. این قهوهخانهها گاهی تبدیل به مراکز فرهنگی و سیاسی جامعه نیز میشوند.
در تعطیلات آخر هفته، خانوادهها به مراکز تفریحی مانند سینما، تئاتر و گردش میروند. همچنین، مردم مهربان ترکیه به ظاهر، به نظافت و آراستگی توجه فراوانی داشته و فرهنگ و رفتارشان بسیار شباهتی به فرهنگ کشور ما دارد. از زمان عثمانی، روابط بین ترکها بسیار رسمی و قاطعانه بوده است، زیرا در سنتهای عثمانی تأکید بسیار زیادی بر ادب و رفتار صحیح قرار داده شده است. اگرچه مردم ترکیه به دلیل تعامل با فرهنگهای اروپایی، غیررسمیتر و راحتتر شدهاند، اما در همین حال اصطلاحات مودبانه و تعارف در بین آنها به چشم میخورد و رعایت میشود. به عنوان مثال، واژه “آبی” (معنای برادر بزرگتر) در مقابل “قارداش” (معنای برادر)، “آبلا” (معنای خواهر بزرگتر) در مقابل “کیزقارداش” (معنای خواهر)، و “باجی” (معنای خواهر) برای تمایز بین بزرگتر و کوچکتر استفاده میشود و رعایت این مسئله در بین مردم اجتنابناپذیر است. در کل، احترام به بزرگتر یک اصل است که به کاملیت آن پایبندی میشود.
در این کشور، افراد معروفی وجود دارند که به عنوان نمایندگان برجسته فرهنگ ترکیه شناخته میشوند. برخی از این افراد عبارتند از:
- اورهان پاموک (Orhan Pamuk): نویسندهای است که جایزه نوبل ادبیات را به دست آورده است.
- آرا گولر (Ara Güler): او عکاس برجستهای است که در استانبول متولد شده و از نژاد ارمنی است. او برنده جوایز بینالمللی عکاسی شده است.
- شیبا گوکچن (Şehiba Gökçen): او اولین خلبان زن مبارز در جهان است.
- ابراهیم تاتلیسس (İbrahim Tatlıses): او خواننده مشهوری است که جوایز بینالمللی را به دست آورده و با سه حمله به زندگیش، جان سالم به در برده است.
این اشخاص نمونههایی از تنوع و غنای فرهنگی ترکیه هستند.
دین و مذهب ترکیه
درباره دین و مذهب ترکیه، آمارها نشان میدهد که ۹۸ درصد جمعیت ترکیه مسلمان هستند و ۲ درصد باقی مردم را مسیحیان و اعضای دیگر ادیان تشکیل میدهند. بیشترین تعداد مسلمانان ترکیه به مذهب تسنن تعلق دارند و در این بین، حنفیها که عمدتاً در مرکز و غرب کشور زندگی میکنند، گروه بزرگتری از جمعیت مسلمان ترکیه را تشکیل میدهند. در طول تاریخ، ادیان مختلف در ترکیه در کنار یکدیگر با صلح و آرامش زندگی کردهاند. وجود ۲۳۶ کلیسا در کنار مساجد متعدد نشان دهنده احترام به ادیان مختلف در این کشور است.
نکته جالبی که باید ذکر شود این است که در سال ۱۹۲۴، نخستین قانون اساسی جمهوری ترکیه تصویب شد و در آن دین رسمی کشور اسلام اعلام شد. اما در سال ۱۹۲۸، در اصلاحات قانونی، این ماده قانونی حذف شد و تاکید بر تفکیک دین از سیاست و تبیین لایسیته (تفکیک دین از دولت) در ترکیه شد. این اصلاحات به صورت قانونی به عموم مردم معرفی و اجرا شد و ترکیه به عنوان یک کشور با دولت و حکومت لائیک شناخته میشود.
تاریخچه پرچم ترکیه
الگوی پرچم ترکیه در حقیقت شامل یک زمینه سرخ رنگ با یک ماه و یک ستاره سفید است. این طرح از علائمی الهام گرفته است که امپراتوریهای ترکمن سلجوقی و عثمانی در گذشته از آنها به عنوان پرچم استفاده میکردند. جمهوری ترکیه این پرچم را به عنوان نماد دولت خود برگزیده است. به دلیل اینکه سلاطین عثمانی به عنوان خلیفه مسلمین شناخته میشدند، طرح این پرچم نیز به عنوان نماد اسلام در اروپا شناخته شد.
در حال حاضر، بسیاری از کشورهای اسلامی نیز ماه و ستاره را به شکلهای مختلف به پرچم خود اضافه کردهاند. نماد هلال احمر نیز به همین دلیل تأثیرگذار بوده است. در سال ۱۲۴۱، صلیب سرخ جهانی توسط هنری دونانت، بازرگان سوئیسی، تأسیس شد و به همین دلیل، نشان دولت سوئیس و نماد دین مسیح بر روی آن قرار گرفت. هلال احمر به عنوان نماد سنی اسلام و شیر و خورشید سرخ به عنوان نماد شیعی اسلام پس از جنگ جهانی اول شکل گرفت. بین کشورهایی که نماد ماه و ستاره را در پرچم خود دارند، میتوان به ازبکستان، الجزایر، پاکستان، ترکمنستان، تونس، جمهوری آذربایجان، سنگاپور، مالزی، موریتانی و ترکیه اشاره کرد.
راههای رفتن به کشور ترکیه
برای سفر به کشور ترکیه، شما میتوانید از روشهای مختلف استفاده کنید:
- سفر هوایی: میتوانید با پروازهای مستقیم به شهرهای استانبول و آنکارا سفر کنید. همچنین در تابستان و ایام تعطیل، پروازهای چارتر به سایر شهرها مانند آنتالیا و ازمیر نیز انجام میشود. مدت زمان پرواز از تهران به استانبول و آنتالیا حدود ۳ ساعت است.
- سفر زمینی: میتوانید با استفاده از اتوبوسهای شرکتهای سیر و سفر، همسفر، گیتی پیما و همچنین با اتومبیل شخصی از مرزهای زمینی فاصله ۲۰۰۰ کیلومتری تهران تا استانبول را طی کنید. مدت زمان سفر با اتوبوس حدود ۴۵ ساعت طول میکشد.
- سفر ریلی: برای سفر با قطار، میتوانید از خطوط راهآهن ترکیه و ایران استفاده کنید.
- سفر دریایی: اگر قصد سفر با کشتی به ترکیه را دارید، میتوانید از طریق بنادر جنوبی ایران اقدام کرده و با کشتی از طریق بندر بصره دریای سرخ و دریای مدیترانه و دریای اژه به سواحل زیبای ترکیه سفر کنید.
مناطق توریستی و جاذبه های گردشگری ترکیه
ترکیه یک کشور با شهرها و جاذبههای گردشگری فراوان است. یکی از شهرهای معروف آن استانبول، پایتخت آنکارا است. استانبول به عنوان یک شهر تاریخی، فرهنگی و ساحلی شناخته میشود و در آن جاذبههای زیادی مانند مسجد ایا صوفیه، مسجد آبی و گرند بازار وجود دارد. شهر دیگری که بسیار مشهور است، آنتالیا است. آنتالیا با سواحل شنی زیبا دریای مدیترانه، رودخانهها، آبشارها، و ویرانههای باستانی و هتلهای لوکس به شهرت رسیده است. این شهر بهویژه برای آنهایی که به دنبال استراحت در سفر هستند، بسیار مناسب است.
مارماریس یک شهر ساحلی با جاذبههای زیاد و تفریحگاههای لوکس است. کوش آداسی و جزیره پرنده با مناظر ساحلی و نزدیکی به جزیرههای یونان از جاذبههای زیبا و گردشگری ترکیه محسوب میشوند. اگر در ایران هستید و قصد خرید دارید، شهر وان با فاصله کم از ایران و وجود مراکز خرید متعدد یکی از بهترین گزینههاست.
اگر قصد سفری با مناظر طبیعی عجیب و غریب، هتلهای سنگی درون صخره و بالنسواری را دارید، به شهر کاپادوکیا سفر کنید. این شهر یکی از قدیمیترین مناطق سکونتی ترکیه است و خانههایی درون کوه دارد.
قونیه، شهری معنوی و زیبا، به عنوان نگین افتخار آمیز فرهنگی ترکیه محسوب میشود. آرامگاه مولانا جلالالدین رومی در این شهر قرار دارد و افرادی از سراسر جهان برای زیارت مزار یکی از بزرگان تاریخ به اینجا سفر میکنند.
علاوه بر این، سواحل با آب و هوای خوب، طبیعت زیبا، انواع تفریحات، مراکز خرید متعدد، رستورانها و کافههای متنوع از دیگر دلایل سفر به این کشور میباشند.